Odnaleźć się na rynku pracy w wieku 50+

fot. Ewa Kawalec

„Trzeba się nauczyć ponosić porażki. Nie można stworzyć nic nowego, jeżeli nie potrafi się akceptować pomyłek.”

Knight Charles

Pan Edzio wiele lat pracował w znanej firmie ubezpieczeniowej, w oddziale firmy, w małym miasteczku. Zajmował się finansami, zatwierdzał umowy ubezpieczeniowe, prowadził rozliczenia. Zawsze był oddany swojej pracy. Był ambitny, skrupulatny i dokładny. O pomyłkach mowy być nie mogło. Zaczął tam pracować zaraz po ukończeniu technikum. Wtedy do pracy nie trzeba było nic więcej. Na miejscu przyuczali do zawodu. A że miał predyspozycje, stwierdzono, że się nadaje. Pracował tam wiele lat. Wykonywał swoją pracę najlepiej jak umiał. Był cenionym specjalistą. Wspaniale znał się na swojej pracy i przepisach. Finanse zawsze go pociągały. Lubił pracować z dokumentami. Cyferki były jego pasją. Choć był niezwykle dobrym człowiekiem, za ludźmi nie przepadał. Zawsze był cichy i wycofany. Nie lubił zabierać głosu w towarzystwie. Wolał z boku przyglądać się otoczeniu. Obcy ludzie go przerażali. Wolał dokumenty, z nimi nie trzeba było rozmawiać.

Każdy w firmie wiedział, że jak pan Edzio przygotowuje dokumentację, będzie ona na sto procent zrobiona dobrze.

Jednak po dwudziestu latach pracy w firmie zaczęła się reorganizacja. Postanowiono zlikwidować wszystkie zamiejscowe biura, by obciąć koszty. Nadchodziły redukcje zatrudnienia. Wszystkich, posiadających wyższe wykształcenie przenoszono do centrali. Pan Edzio miał wykształcenie średnie, technikum elektroniczne, które z finansami wiele wspólnego nie miało. Doświadczenie, które miał przestało się nagle liczyć. Zaproponowano mu pracę na etacie agenta. On zupełnie się do tego nie nadawał. Jak tylko pomyślał, że będzie musiał spotykać się z klientami, wpadał w panikę. Do tego nie posiadał prawa jazdy, które na tym stanowisku było niezwykle potrzebne. Do klienta trzeba było dojechać. A jemu, do tej pory jazda samochodem nie była potrzebna, więc nigdy wcześniej nie zaprzątał sobie głowy zdawaniem egzaminów. Zresztą, samochody nigdy go szczególnie nie pociągały.

No i stało się, nie spełniał nowych, obowiązujących wymogów do zajmowania dotychczasowego stanowiska. Został zwolniony. Myślał, że jakoś sobie poradzi. Miał doświadczenie. Przecież gdzieś pracę musi znaleźć. Z czegoś musi żyć. Ale okazało się, że to wcale nie jest łatwe. Trafił na rynek pracy w wieku pięćdziesięciu lat, całkowicie do tego nie przygotowany. Praca w firmie ubezpieczeniowej była jego całym życiem. Nie znał innego. Nie miał pojęcia, gdzie może się zaczepić. Wszystko było takie nowe.

- Jestem już stary. Nikt mnie już nie będzie chciał zatrudnić. Myślał.

Złożył kilka aplikacji, ale na żadne z nich nie dostał odpowiedzi. CV tworzył po omacku. Do tej pory ta umiejętność też nie była mu do niczego potrzebna. Więc stworzył ją jak umiał. Nie do końca poprawnie. O czym pojęcia nie miał. Z komputera korzystał tylko w pracy, obsługując system komputerowy oraz pracując w Excelu. Z Internetem i pakietem Office nie potrafił się zaprzyjaźnić. Te wszystkie strony, przeglądarki, formatowanie tekstu i inne wariacje go lekko przerażały. Wszelkie nowości przyprawiały go o mdłości. Tyle lat miał stałą pracę, stały dochód, był cenionym pracownikiem, miał poczucie bezpieczeństwa i nagle to wszystko runęło jak domek z kart. Zadziało się to w ciągu niecałego roku.

            Nagle zaczął się zmagać, z nieznanymi mu do tej pory problemami finansowymi. Nie było pracy, nie było pensji, nie było z czego żyć. Mieszkał razem z matką, utrzymującą się z maleńkiej rencinki, która wystarczała zaledwie na leki. Gdy pan Edzio pracował, pomagał jej. Teraz, matka próbowała pomóc jemu. Ale z pustego i Salomon nie naleje, więc nie było bardzo za co zapłacić rachunków, o wyżywieniu nie wspominając. Na początku po utracie pracy przez kila miesięcy otrzymywał zasiłek dla bezrobotnych. Wtedy jeszcze było znośnie. Gdy okres zasiłku się skończył, by kupić opał na zimę i zapłacić podstawowe zobowiązania, musiał prosić o pomoc gminny ośrodek pomocy społecznej. To było dla niego takie poniżające. Z radzącego sobie dotąd ze wszystkim mężczyzny stał się żebrakiem. Tak o sobie myślał za każdym razem, gdy musiał kolejny raz przekroczyć progi urzędu, prosząc o pomoc. Nie potrafił odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Zaczął coraz bardziej odgradzać się od ludzi. Wyjście z domu stawało się jakimś koszmarem. Ciągle mu się wydawało, że wszyscy wytykają go palcami i śmieją się z niego za jego placami. Maszerując po ulicy, oglądał się za siebie, szukając w twarzach przechodniów potwierdzenia wizji, jaką miał o sobie. Coraz bardziej nienawidził się za to, że kiedyś nie poszedł na studia, że nie walczył o lepsze życie. Ale wtedy nie przypuszczał, że kiedyś znajdzie się w takim położeniu jak dziś.

Często przeglądając się w lustrze, podczas porannej toalety wściekał się sam na siebie. Uważał, że nagle stał się życiowym nieudacznikiem, że nic i nikt nie może mu już pomóc. Jest przecież do niczego. Za stary, za mało wykształcony, za mało obyty z dzisiejszym światem. Na przemiał i tyle.

I pewnego dnia stało się coś, czego nie przewidział. Panie z ośrodka pomocy społecznej zaproponowały mu udział w projekcie dla osób bezrobotnych. Zwracali wszystkie koszty, więc co mu szkodziło spróbować nic nie tracił. Choć nie wierzył w to, że cokolwiek to da, postanowił udać się na pierwsze spotkanie. Przynajmniej choć trochę wyjdzie z domu, między ludzi, jak przed kilkoma laty, gdy wychodził do pracy…

Trafił do mieszanej grupy. Młodzi ludzie pomieszani ze starszymi, każdy ze swoim bagażem doświadczeń. Każdy zagubiony, stojący na rozdrożu wyborów życiowych, zastanawiający się, co dalej ze sobą począć.

Początki były trudne. Pan Edzio z niepewnością przyglądał się nowo poznanym osobom. Każdy trener był dla niego przerażającą nowością. Z czasem jednak oswoił się. Tematyka zajęć zaczęła go wciągać. Powoli zaczął wierzyć w swoje możliwości na nowo. Zaczął akceptować samego siebie. Czego tak bardzo mu brakowało. Wolniuchno otwierał się na świat. Na szkoleniach dowiedział się wielu ciekawych i nieznanych mu dotąd rzeczy. Jak odpowiednio przygotować dokumenty aplikacyjne, jak korzystać z Internetu, jako narzędzia poszukiwania pracy, jak przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej. Poznał też swoje wnętrze, swoje predyspozycje, swoje umiejętności i cechy, które są cenione na rynku pracy, a on do tej pory nie zdawał sobie z tego sprawy.

Rzeczami, które utrudniały mu wkroczenie w wir rynku pracy były: problemy z obsługą komputera i poruszaniem się w Internecie, trudności z napisaniem dokumentów aplikacyjnych, brak wiary we własne możliwości oraz niewystarczające kwalifikacje do wykonywania zawodów związanych z finansami. Miał predyspozycje do wykonywania tego typu zawodów i wieloletnie doświadczenie w tym zakresie.

Po kilkunastu godzinach zajęć, nieco uwierzył, że może spróbować na nowo. Postanowił zacząć działać. Projekt dawał mu możliwość uzupełnienia kwalifikacji. Sfinansowano mu kursy: komputerowy i kurs kadr i płac, wyposażono w wiedzę dotyczącą poruszania się po rynku pracy. Tak bardzo mu tego brakowało. Miał możliwość skorzystania ze stażu.

Regularne wyjścia z domu i pobyt między innym ludźmi, borykającymi się z podobnymi problemami dały mu ogromną siłę. Do tej pory myślał, że jest nieudacznikiem, że tylko on nie potrafi poukładać sobie życia, że nie nadaje się już do niczego. Okazało się, że nie jest sam, że i inni mają podobne problemy. Dowiedział się, że ma duży potencjał, którego sobie nie uświadamiał, w postaci swoich cech i ogromnego, jak się okazało, doświadczenia.

Na kursach radził sobie świetnie. Niesamowicie się otworzył. Zaczął inaczej postrzegać rzeczywistość. Co w końcu spowodowało, że zaczął zauważać drogi, które wcześniej były dla niego owiane jakąś mleczną, nieprzepuszczalną mgłą. Schowane gdzieś za tą szarą, nieprzepuszczalną dla niego kurtyną.

Pozytywne myślenie zaczęło przyciągać dobre zdarzenia. Na kursie kadr i płac jeden z trenerów, prowadzący własna firmę, zwrócił uwagę na pana Edwarda, który był niezwykle skrupulatnym i pojętnym uczniem. Łapał wszystko w mig. Wybijał się w grupie. On wtedy potrzebował pracownika, pan Edzio pracy. Zaproponował mu zatrudnienie. Pan Edzio nie posiadał się ze szczęścia. Jeszcze kilka tygodni wcześniej wierzył, że jest do niczego, że już nic w życiu osiągnąć nie może, że wszystko dla niego się skończyło. A tu nagle, dzięki jednej decyzji, że podejmuje się uczestnictwa w projekcie, wygrał nowe życie. Poznał wielu wartościowych ludzi. Stał się innym człowiekiem i do tego otrzymał zatrudnienie.

Zaczynał od stażu. Dzięki temu miał czas na spokojne zaznajomienie się z nowymi obowiązkami. Dziś pracuje. Rozpoczął dalszą naukę - licencjat na kierunku rachunkowość i finanse. Jest zadowolony z życia. Nikogo już nie musi prosić o pieniądze. One same do niego lgną, bo jest bardzo dobry w tym co robi. Wszystko zmieniło się w zaczarowany ogród. Ogród sukcesów, spełniania marzeń i szczęścia.

Starsze drzewo wydaje wspaniałe owoce. Życie po pięćdziesiątce nie oznacza końca świata. W każdym wieku można się rozwijać. Wystarczy tylko (a może „trzeba aż”) wyjść z marazmu, pokonać strach, uwierzyć w siebie i nie poddawać się, a kręta i wyboista droga doprowadzi w końcu do upragnionego celu.